بررسی تحمل شوری در یک جمعیت تلاقی برگشتی پیشرفته برنج براساس غلظـت برخی مواد معـدنی در مرحله گیاهچه

هدف از این پژوهش، بررسی اثر تنش شوری بر جذب یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم و نسبت این یون ها و وراثت پذیری آنها در مرحله گیاهچه ای در یک جمعیت تلاقی برگشتی پیشرفته (bc2f6) برنج حاصل از تلاقی رقم هاشمی و لاین ir67418-110-32222 (ir-22) بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تفاوت بسیار معنی دار بین ژنوتیپ ها، سطوح تنش و هم چنین برهمکنش تنش و ژنوتیپ بود که بیانگر تنوع ژنتیکی در جمعیت، تأثیر شوری بر صفات و واکنش متفاوت لاین ها در قبال شوری می باشد. در جمعیت مورد بررسی شوری باعث کاهش جذب یون k، افزایش جذب na و افزایش غلظت یون ca، نسبت های na/ca و na/k در اندام هوایی شد. میانگین صفات جمعیت تلاقی برگشتی در تمام صفات در هر دو محیط تنش و بدون تنش شوری، حد واسط میانگین والدین و در اغلب موارد نزدیک به میزان والد تکرار شونده (رقم هاشمی) بود که نشان دهنده تأثیر گذاری بیشتر ژن های رقم هاشمی در بروز صفات در این جمعیت می باشد. هم چنین وجود تفکیک متجاوز برای کلیه صفات در جمعیت مورد مطالعه مشاهده گردید. همبستگی ژنتیکی بین صفات در مقایسه با همبستگی فنوتیپی دارای روندی مشابه، اما با ضرایب بزرگتر بود. قوی ترین همبستگی در شرایط بدون تنش و تنش شوری به ترتیب مربوط به درصد na با na/k (**89/0 = rg) و درصد ca با na/ca (**88/0- = rg) بود. میزان وراثت پذیری بالای صفات فوق در این جمعیت، امکان انتخاب برای تحمل به شوری بر مبنای این صفات را فراهم می نماید. بر مبنای این نتایج می توان لاین هایی از جمعیت هم چون لاین شماره 139 را به عنوان متحمل به شوری در این مرحله رشدی نامزد نمود.